Среда, 11 октября 2023 09:03

Қазақстандағы алтын мен қорғасын қоры қашанға жетеді


Қазақстанға алтын қоры 23 жылға, ал мыс қоры шамамен 50 жылға жетеді. Бұл туралы LS-ке өнеркәсіп және құрылыс министрлігінде хабарлады.

Редакцияның сұрауына жауап ретінде, 2023 жылдың басында мемлекеттік есепте қорлары 2,3 мың тоннаға бағаланатын 368 алтын кен орны болғандығы хабарланды. Жыл сайын 100 тоннадан астам өндіру жағдайында саланың қамтамасыз етілуі орта есеппен 23 жылды құрайды. 1996-2022 жылдары қымбат металға $13,7 млрд инвестиция салынды.

Қазақстандағы мыс кен орындары – 126. Қорлар шамамен 36,5 млн тоннаны құрайды. Жыл сайын 780-800 мың тонна мыс өндіру кезінде шамамен 50 жылға жетеді. Жер қойнауын пайдаланушылар 1996 жылдан 2022 жылға дейін $20,1 млрд инвестициялады.

Қазақстанда қорғасын қоры 144 млн тоннаға бағаланады. Министрліктің пікірінше, бұл көлем саланы жыл сайын 90 мың тоннаға жуық шикізат өндірумен қамтамасыз ету үшін жеткілікті. Мырышқа келетін болсақ, оның 28,4 млн тоннасы бар. Бұл көлем жыл сайын 500 мың тоннаға жуық өндірумен орта есеппен 50 жылдан астам уақытқа жетеді. Министрліктің мәліметінше, осы екі металдың кен орындарының саны – 93.

Жалпы 1991 жылдан бастап алтын қоры 1,7 мың тоннадан 2,3 мың тоннаға дейін (өсім – 600 тонна, 35%), темір рудасы – 16,6 млрд тоннадан 19,9 млрд тоннаға дейін (өсім – 3,3 млн тонна, 20%), марганец рудасы – 556,9 млн тоннадан 651,4 млн тоннаға дейін өсті (өсім – 94,5 млн тонна, 17%). 2011-2022 жылдары қатты пайдалы қазбалар бойынша геологиялық барлауға инвестициялар 479,7 млрд теңге қалдырды.

"Жалпы алғанда, мемлекеттік есепке алу пайдалы қазбалардың 103 түрі бойынша жүргізіледі. Мемлекеттік теңгерімде 8 мыңнан астам кен орны, оның ішінде көмірсутектер – 326, қатты пайдалы қазбалар – 920, кең таралған пайдалы қазбалар – 3 мыңнан астам, жер асты суларының 4 мыңға жуық кен орны ескеріледі", — деп толықтырды министрлікте.

Сондай-ақ, минералды-шикізат базасын толтыру үшін жағдай жасау мақсатында жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жұмыстары жүргізіліп жатқаны хабарланды. Атап айтқанда, қазіргі уақытта 72 нысанда зерттеу жүргізілуде.

Бұған дейін, мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2026 жылға қарай геологиялық-геофизикалық зерделеу алаңын 1,5 млн-нан 2,2 млн шаршы км-ге дейін жеткізуді тапсырған болатын. Оның сөзінше, кешенді мемлекеттік сараптаманы енгізу және процесті толық цифрландыру арқылы жобаларды келісу мерзімдері мен рәсімдерін екі есе қысқарту қажет. Сондай-ақ, Тоқаев "Жаңа мұнайға" айналған сирек және жерде сирек кездесетін металдарының кен орындарын игеру басым міндеттердің бірі болуы тиіс деп санайды.